Wersja w języku polskim niżej
1 липня 2024 року набули чинності зміни до спецзакону про допомогу громадянам України. Одна з внесених змін передбачала скасування програми «40+» – грошової компенсації фізичним особам, які надавали житло та харчування українським біженцям. У результаті багато українців, які живуть за програмою «40+», були змушені шукати нові квартири, особливо в колективних центрах розміщення. Проживання в таких пунктах безкоштовне лише перші 120 днів. Крім того, право на безкоштовне проживання мають лише певні категорії осіб.
Журналістка порталу “Nasz Wybiera” поспілкувалася зі Світланою Маслій, координатором відділу розміщення Українського дому у Варшаві. Про ситуацію з пошуком житла для українських біженців та проблеми, з якими вони стикаються, – у нашій статті.
Які категорії українців найбільше виграли від програми допомоги «40+» і кого найбільше постраждала ситуація з її скасуванням?
Найчастіше цим видом допомоги користувалися пенсіонери, тобто жінки старше 60 років та чоловіки старше 65 років. Нею також користувалися діти, інваліди та матері з трьома і більше дітьми.
Зі свого професійного досвіду можу сказати, що найважче було вийти з програми для пенсіонерів. Їм важко переїхати в інше місце, особливо з Варшави. «У мене тут є лікарі, і вони мене відправлять за 50 кілометрів від міста. Як я буду їздити на роботу й назад?» – це ми часто чуємо від них.
До нас ще звертаються [Український домашній центр підтримки у Варшаві – прим. ред.]. щодо проживання. Ніхто не залишився на вулиці. До того ж кожен потребуючий знаходить квартиру.
Перед закінченням програми «40+» багато приватних хостелів у Варшаві попередили українців, які там проживають, що програму не продовжать і вони будуть змушені закритися. Часто гуртожитки також надавали людям адреси колективних пунктів розміщення.
Пункти колективного розміщення
Після скасування програми «40+» багатьом довелося шукати нову квартиру. Відомо, що наприкінці червня ще не було чіткого механізму придбання нових квартир. Яка зараз ситуація з поселенням людей у колективні заклади розміщення?
До 1 липня 2024 року з боку уряду не було чіткого механізму, що робити з людьми, які втрачають квартири за програмою «40+». Ми сказали тим, хто до нас звернувся, що їм доведеться почекати, поки буде розроблений алгоритм дій. Зараз ситуація покращилася. У кожній області є україномовна гаряча лінія, на яку може зателефонувати кожен, хто потребує житла. Наприклад – у Мазовецькому воєводстві телефон гарячої лінії 987. Телефонувати на гарячу лінію потрібно лише особисто, бо під час дзвінка перевірять, з ким саме ви розмовляєте. Вони не хочуть спілкуватися з посередниками.
Коментар “Nasz Wybór”: Міністерство внутрішніх справ та адміністрації Польщі оприлюднило номери гарячих ліній для кожного воєводства:
Вармінсько-Мазурське: 797 829 617 (24 години на добу);
Велика Польща: 987 (24 години на добу) або 61 854 11 72 (будні);
Західнопоморське воєводство: 784 602 745 (цілодобово);
Куявсько-Поморське воєводство: 525 872 777 (понеділок-п’ятниця 08:00-15:00);
Лодзьке воєводство: 987 або 42 664 14 10 (цілодобово);
Люблінське воєводство: 605 111 233 (цілодобово);
любуське: 95 785 13 30 (цілодобово);
Мазовецьке воєводство: 987 (24 години на добу);
Мала Польща: 516 240 691 і 12 210 20 02 (понеділок-п’ятниця 07:30-15:30);
Нижня Сілезія: 516 132 114 (понеділок-п’ятниця 06:30-14:30);
Ополе: 77 45 24 113 або 883 337 631 (понеділок-п’ятниця 07:30-15:30);
Підкарпаття: 800 100 990 (понеділок-п’ятниця 07:30-15:30);
Підляське: 85 74 39 347 (понеділок 08:00-18:00, вівторок-п’ятниця 07:30-15:30);
Поморське воєводство: 539 016 238 (понеділок-п’ятниця 10:00-18:00);
Сілезія: 32 20 77 101 (24 години на добу);
Świętokrzyskie: 41 342 11 81 або 41 342 12 14 (цілодобово).
Хто може проживати в колективних закладах розміщення?
Пункти колективного розміщення призначені виключно для українських біженців війни. Там можуть жити люди з дійсним номером PESEL та статусом UKR. Це означає, що якщо хтось з будь-якої причини втрачає цей статус, він більше не може жити в таких місцях.
1 lipca 2024 roku weszły w życie zmiany w specustawie o pomocy obywatelom Ukrainy. Jedna z wprowadzonych nowelizacji przewidywała zniesienie programu „40+” – rekompensaty finansowej dla osób prywatnych, które zapewniły mieszkanie i żywność ukraińskim uchodźcom wojennym. W związku z tym wielu Ukraińców żyjących w oparciu o program „40+” zostało zmuszonych do poszukiwania nowych mieszkań, w szczególności w ośrodkach zbiorowego zakwaterowania. Zakwaterowanie w takich punktach jest bezpłatne tylko przez pierwsze 120 dni. Co więcej, na bezpłatne zakwaterowanie mogą liczyć tylko określone kategorie osób.
Dziennikarka portalu „Nasz Wybór” rozmawiała ze Switłaną Maslij, pełniącą funkcję koordynatorki działu zakwaterowania Ukraińskiego Domu w Warszawie. O tym, jak wygląda sytuacja z poszukiwaniem mieszkań dla ukraińskich uchodźców i z jakimi borykają się problemami – w naszym materiale.
Które kategorie Ukraińców najbardziej skorzystały z programu pomocowego „40+” i kogo najbardziej dotknęła sytuacja związana z jego odwołaniem?
Z tego rodzaju pomocy najczęściej korzystali emeryci, czyli kobiety powyżej 60. roku życia i mężczyźni powyżej 65. roku życia. Korzystały z niego także dzieci, osoby niepełnosprawne oraz matki z trójką i większą liczbą dzieci.
Z mojego doświadczenia zawodowego mogę powiedzieć, że najtrudniej było zrezygnować z programu dla emerytów. Trudno jest im przeprowadzić się w inne miejsce, zwłaszcza z Warszawy. „Mam tu lekarzy, a wyślą mnie 50 kilometrów od miasta. Jak będę dojeżdżał?” – często to od nich słyszymy.
Ludzie nadal zwracają się do nas [Centrum Wsparcia Ukraińskiego Domu w Warszawie – przyp. red.] w sprawie zakwaterowania. Nikt nie zostaje na ulicy. Z resztą, wszyscy potrzebujący znajdują mieszkanie.
Przed zakończeniem programu „40+” wiele prywatnych hosteli w Warszawie ostrzegało mieszkających w nich Ukraińców, że program nie zostanie przedłużony i będą zmuszone zamknąć działalność. Często w hostelach podawano także ludziom adresy punktów zbiorowego zakwaterowania.
Punkty zbiorowego zakwaterowania
Po odwołaniu programu „40+” wiele osób musiało szukać nowego mieszkania. Wiadomo, że pod koniec czerwca nadal nie było jasnego mechanizmu pozyskiwania nowych mieszkań. Jak obecnie wygląda sytuacja z zasiedlaniem ludzi w punktach zbiorowego zakwaterowania?
Do 1 lipca 2024 roku nie było jasnego mechanizmu ze strony rządu, co zrobić z osobami, które stracą mieszkanie w ramach programu „40+”. Zwracającym się do nas osobom powiedzieliśmy, że muszą poczekać, aż zostanie opracowany algorytm działania. Teraz sytuacja się poprawiła. W każdym województwie działa infolinia w języku ukraińskim, na którą może zadzwonić osoba potrzebująca mieszkania. Przykładowo – w województwie mazowieckim numer infolinii to 987. Na infolinię trzeba dzwonić tylko osobiście, bo w trakcie rozmowy sprawdzą z kim dokładnie rozmawiają. Nie chcą rozmawiać z pośrednikami.
Komentarz „Naszego Wyboru”: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji Polski opublikowało numery infolinii dla każdego województwa:
warmińsko-mazurskie: 797 829 617 (całodobowo);
wielkopolskie: 987 (całodobowo) lub 61 854 11 72 (w dni robocze);
zachodniopomorskie: 784 602 745 (całodobowo);
kujawsko-pomorskie: 525 872 777 (poniedziałek-piątek 08:00-15:00);
łódzkie: 987 lub 42 664 14 10 (całodobowo);
lubelskie: 605 111 233 (całodobowo);
lubuskie: 95 785 13 30 (całodobowo);
mazowieckie: 987 (całodobowo);
małopolskie: 516 240 691 i 12 210 20 02 (poniedziałek-piątek 07:30-15:30);
dolnośląskie: 516 132 114 (poniedziałek-piątek 06:30-14:30);
opolskie: 77 45 24 113 lub 883 337 631 (poniedziałek-piątek 07:30-15:30);
podkarpackie: 800 100 990 (poniedziałek-piątek 07:30-15:30);
podlaskie: 85 74 39 347 (poniedziałek 08:00-18:00, wtorek-piątek 07:30-15:30);
pomorskie: 539 016 238 (poniedziałek-piątek 10:00-18:00);
śląskie: 32 20 77 101 (całodobowo);
świętokrzyskie: 41 342 11 81 lub 41 342 12 14 (całodobowo).
Kto może mieszkać w punktach zbiorowego zakwaterowania?
Punkty zbiorowego zakwaterowania przeznaczone są wyłącznie dla ukraińskich uchodźców wojennych. Mogą tam mieszkać osoby posiadające ważny PESEL i status UKR. Oznacza to, że jeśli ktoś z jakiegoś powodu utraci ten status, nie może już dłużej mieszkać w takich punktach.